Pokaz specjalny, czas trwania: 60′
Film niemy, prod. słowackiej, 1921 z muzyką na żywo w wykonaniu poznańskiego Kwartetu Jorgi
Projekcja: niedziela, 28 listopada 2010, godz. 20:15

Film Janosik z 1921 roku to pierwszy słowacki pełnometrażowy film, wpisany w 1995 roku na prestiżową Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Zrealizowała go w ekipa debiutantów – reżyser Ludovít Jaroslav Siakeľ i jego brat Daniel, słowaccy emigranci, wynalazcy, właściciele fabryki produkującej sprzęt filmowy w USA. Zaraz po premierze kopia filmowa zaginęła. Odnalazła się w 1970 roku w… garażu w Chicago. W 1975 roku obraz został zrekonstruowany, a na listę UNESCO wpisany dokładnie 20 lat później, jeszcze za życia jego reżysera.

Juraj Janosik (1688-1713), słynny zbójnik, jest obecny w słowackiej, jak i polskiej sztuce ludowej. Historycznie był uczestnikiem antyhabsburgskiego powstania i legendarnym przywódcą niepokornych chłopów w górach Mala Fatra na Słowacji. To właśnie tej postaci został poświęcony niemy film braci-emigrantów. W połowie lat dwutysięcznych Kwartet Jorgi napisał do niego muzykę ilustracyjną, którą wykonuje podczas projekcji.

Zespół z Poznania, który zagrał setki koncertów Polsce, Europie i obu Amerykach, występuje od 1982. Współpracował z licznymi teatrami, jego muzyka jest wykorzystywana w filmach polskich, zagranicznych i w nagraniach radiowych. Twórczość rozpoczął o tematów celtyckich, później odkrywając folklor polski, bałkański, ukraiński (co oznaczało liczne ekspedycje). Inspiracje czerpał również z muzyki klasycznej, odwołującej się do muzycznej tradycji ludowej (Chopin, Szymanowski, Lutosławski), nie odżegnując się jednak od elementów jazzu czy rocka.
Nazwa Kwartetu pochodzi od nazwiska poznańskiego flecisty z XVI w. – Tomasza Jorgi. Jego lider, Tomasz Rychły rekonstruował średniowieczne aerofony (od 1985, efektem są publikacje naukowe i nagranie płyty w Biskupinie 3 lata późn.). Wspólnie z historykiem i archeologiem, Witoldem Migalem, zbudowali starożytny instrument – litofon (1993, na podst. planów znajdujących się w Muzeum Człowieka w Paryżu, metodą obróbki ręcznej krzemienia, za pomocą kościanych i kamiennych narzędzi). Efektem tych zainteresowań była również muzyka do spektaklu Metaforfozy zrealizowanego przez Ośrodek Praktyk Teatralnych Gardzienice i płyta pod tym samym tytułem (2000).

Z projektem Janosik 21 grupa występuje w czasie pokazów, festiwali i przeglądów filmowych w całym kraju. Z Kwartetem występują: Maciej Rychły (instrumenty pasterskie), Waldemar Rychły (gitara, dzwonki), Tomasz Mazur (trąbka), Łukasz Banaszkiewicz (saksofony), Janusz Brych (saksofon sopranowy), Paweł Postaremczak (saksofon), Julia Łuczak (harfa), Kuba Pogorzelski, Jacek Kisielewski, Maciej Giżejewski, Wiktor Golc, Ryszard Bazarnik (bębny etniczne).

Kwartet Jorgi wystąpi w trakcie jubileuszowego, 20. Przeglądu Polskich Filmów Fabularnych „Debiuty” w Koninie (24-28 listopada 2010), ilustrując muzycznie obraz stworzony przez braci Siakeľów.