W środę, 28 kwietnia 2010 odbędzie się promocja książki o Marku Edelmanie „Bóg śpi” autorstwa Witolda Beresia i Krzysztofa Burnetko, których Kino Studyjne „Centrum” gościło przy okazji książki i filmu o ks. Józefa Tischnera. I tym razem spotkają się oni z konińską widownią, podpiszą również egzemplarze swojej najnowszej wspólnej publikacji. Jest ona Dekalogiem Marka Edelmana składanym w hołdzie bohaterom żydowskiego getta. Ukazała się ona w 67. Rocznicę powstania w Getcie Warszawskim. Obchody odbędą się po raz pierwszy bez udziału Marka Edelmana. W Kinie Studyjnym „Centrum” publiczność zobaczy dokument filmowy „Dowódca Edelman” (real. Artur Więcek-Baron). To właśnie o nim podyskutuje po seansie ze słynną autorską parą. Spotkanie poprowadzi aktor, Tomasz Schimscheiner. Impreza rozpocznie się o godz. 17.00 w sali widowiskowej KDK. Bilety kosztują 10 zł.

Spotkanie z najnowszą książką Witolda Beresia i Krzysztofa Burnetki (BÓG ŚPI – OSTATNIE ROZMOWY Z MARKIEM EDELMANEM, Świat Książki 2010) oraz z głośnym filmem Artura Więcka „Barona” „DOWÓDCA EDELMAN” (56 minut), poruszające wyznania – wyrazisty bohater –niezwykły film.

Recenzje
„W znakomitym filmie „Dowódca Edelman” Artur Więcek pokazuje człowieka na pozór nieprzystępnego i szorstkiego, ale gotowego uczynić wszystko, by pomóc drugiemu” (Rzeczpospolita, kwiecień 2009).

„Ostatni żyjący przywódca powstania w getcie warszawskim, po wojnie kardiochirurg i opozycjonista, podenerwowany co chwila wyzywa w filmie dziennikarzy od idiotów i niedorozwojów”
(Gazeta Wyborcza. Maj 2008).

„Nie uważa się za bohatera i nigdy nie palił się, by pisać swoją biografię. Bereś i Burnetko porwali się zatem na arcytrudne zadanie, ale nie polegli. To rzecz ku pokrzepieniu serc, bo choć jej bohater jest świadkiem największych zbrodni, ostatnie jego słowa w tej książce brzmią: ‘więc ja was proszę, bez apokalipsy!’”
(Polityka, kwiecień 2008)

Twórcy
Reżyseria: Artur Więcek „Baron”; scenariusz: Witold Bereś, Krzysztof Burnetko i Artur Więcek „Baron”;
muzyka: Adrian Konarski; zdjęcia: Piotr Trela; dźwięk: Sebastian Bogacki;
montaż: Piotr Zmyślony; kierownik produkcji: Piotr Uss Wąsowicz;
produkcja: TVN, Bereś & Baron Media Productions wraz z Urzędem Miasta Łodzi oraz współfinansowaniem Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej

Występują: Marek Edelman oraz – m.in. Bronisław Geremek, Simcha Rotem „Kazik”, Pnina Grynszpan, Jan Lityński, Hanna Krall, Henryk Wujec. Rozmowy prowadzą: Witold Bereś i Krzysztof Burnetko.

Streszczenie
Marek Edelman znany jest doskonale jako bohater Polski i Żydów. Dość dobrze – jako lekarz. Ale dla twórców filmu najważniejszy jest Edelman – mądry człowiek, który w życiu kieruje się nieprzemijającymi wartościami. Czy to może być dziesięć przykazań? Edelman jest człowiekiem niewierzącym, ale nie ulega wątpliwości, że ma swój dekalog – listę przykazań dla człowieka przyzwoitego. A jedną z najważniejszych jest przyjaźń. Lecz choć rozmowa prowadzona przez Witolda Beresia i Krzysztofa Burnetkę została zamieniona w monolog Edelmana, to jednak on sam o sobie nie mówi…
Dlatego opowiadają o nim jego przyjaciele: Bronisław Geremek, bojowcy z ŻOB mieszkający dziś w Izraelu, Symcha Rotem „Kazik” i Pnina Grynszpan – Frymer, lekarze współpracujący z Edelmanem w szpitalach oraz przyjaciele z opozycji demokratycznej małżeństwo Ludki i Henryka Wujców czy Jan Lityński.
Film „Dowódca Edelman” to portret Edelmana we wnętrzu, który z perspektywy fotela wytycza granice przyzwoitości. A świat poza nim goni coraz szybciej i szybciej…

O książce „BÓG ŚPI”
Marek Edelman: Bóg śpi. Ostatnie rozmowy prowadzą Witold Bereś i Krzysztof Burnetko”, Świat Książki, 2010, stron 240.

W książce wypowiadają się także ci, dla których Edelman był ważny.

Magdalena Środa (filozof, etyk): „O mało kim, można powiedzieć: ‘był sobą’. Nie grał, nie starał się przypodobać, dostosować, zachować i mówić jak należy. Bywał okropnie złośliwy, zniecierpliwiony. (…) O mało kim można powiedzieć, że wiódł życie, które było jakimś wielkim sprawdzianem ludzkiej siły i ludzkich możliwości. Czy ważny w nim był Bóg i dekalog? Edelman pewno by powiedział, że jedno jest za daleko, a drugie za bardzo przereklamowane”.

Krzysztof Piesiewicz (prawnik, scenarzysta, polityk): „Komendant Marek Edelman. Raz dłużej, raz krócej mogłem wsłuchiwać się w to, co mówił, lub wpatrywać się w Niego, bo mówił mało. Każdy gest, każde słowo Komendanta Marka Edelmana było ważne. Słowa Komendanta, te słowa–rozkazy, brzmiały jak to znane skądinąd: „Wasza mowa niech będzie: Tak – tak, nie – nie”.

Leopold Unger (publicysta): „W kondukcie pogrzebowym wszyscy idą razem, ale każdy niesie swoją żałobę. Wszyscy mamy wspólny dekalog, ale każdy ma swój. Edelman także. Może taki… 1) Nie będziesz miał bogów cudzych przede mną. Twoja boskość jest ucieleśniona w Karcie Praw Człowieka, w przekonaniu o wolności, wartości, godności i autonomii każdej jednostki. (…)
10) Każdy człowiek ma prawo opuścić jakikolwiek kraj, włączając w to swój własny, i powrócić do swego kraju. Nawet do i z Izraela.

Fragment tekstu:
„Edelman: Jak mówi Hanna Arendth?
Dziennikarze: – Banalność zła.
– Banalność zła... Tyle, że zło nie jest banalnością – ono tkwi w charakterze człowieka. To jest dno człowieka. Człowiek jest zły, bo gdyby nie był zły, to by w ogóle nie zaistniał. Był tak zły, że swoich wszystkich przeciwników przed stu czy dziecięciu tysiącami lat wyrżnął. I został, bo jadł i mięso, i trawę, wszystko. Lepiej się przystosował. A konkurentów zniszczył.
Tak samo wielkie państwa opierały się na tym, że zabijały wszystkich dokoła, gdy tylko miały lepsze kusze i strzały.
Na tym polega to nieszczęście: że człowiek jest zły. I zresztą jak popatrzeć w oczy to widać, który jest dobry, który jest zły. Człowiek ma podły charakter. Jest wytworem ewolucji, której jeszcze cywilizacja nie utemperowała. Może za tysiąc lat człowiek będzie inny. Może mieć ten sam kształt, ale cywilizacja go utemperuje.
– Takim narzędziem temperowania może być Dekalog.
– Religia. Dekalog. Chrystus. Piękne rzeczy. Tyle, że trzeba było je wprowadzać siłą. Bo przecież dziesięć przykazań wzięło się stąd, że trzeba było jakoś okiełznać tych Żydów idących z Egiptu do Izraela. Bo to byli bandyci, łobuzy. Przez 40 lat nie mogli dojść do tego Izraela, bo jeden drugiego cały czas wyżynał…
– A może któreś z tych przykazań jest dla Pana jednak aktualne i ważne?
– Jakie przykazanie? Dajcie spokój. Przykazania to bajka…”

Autorzy

Witold Bereś i Krzysztof Brunetko – m.in.: „ks. Stanisław Musiał. Duchowny niepokorny”; „Kapuściński: Nie ogarniam świata”; „Nasza_Historia/20latRP.pl”
Artur Więcek „Baron”, reżyser „Anioł w Krakowie”, „Zakochany Anioł”, „Jegomość Tischner i jego filozofia po góralsku”, „Tischner – życie w opowieściach”, a także „Dowódca Edelman”

Imprezie patronują m.in. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego TVN, wydawnictwo Świat Książki, Fundacja Świat Ma Sens, Bereś & Baron Media Productions, Żydowski Instytut Historyczny, Fundacja ZORDE, Centrum Kultury Żydowskiej, Dom Spotkań z Historią oraz Religia TV.